به کامپیوتر خود لبخند بزنید

یادداشت های گاه و بیگاه - به کامپیوتر خود لبخند بزنیدوقتی سر کلاس نشستیم و بحث نسبتا سنگینی در جریان است، قیافه یخ کرده دانشجویان یا خمیازه های پی در پی آنها دلیلی بر بی علاقگی به درس یا گنگ بودن مطالب است. یک معلم کار کشته خیلی سریع وضع موجود را درک کرده و سعی می کند مشکل موجود را با طرح یک شوخی، یا تکرار یا مثال زدن،  حل کرده و دانشجویان را دوباره به مسیر درس برگرداند. فناوری امروز اطلاعات به دنبال جایگزینی انسان با ماشین است*. نرم افزار آموزش  الکترونیکی در حد آرمانی خود باید قادر به چنین رفتاری باشد.  لازمه چنین امکانی  این است که کامپیوتر بتواند حرکات و رفتار انسان را تشخیص  و تحلیل کند.

هم اکنون که شما با استفاده از کلید های صفحه کلید یا ماووس این صفحه را بالا و پایین برده و مرور می کنیدُ شخص را در نظر بگیرید که قادر به حرکت دستان خود نیست. اگر بتوان امکانی به رایانه افزود که از طریق حرکات بدن و صورت و چشمهای او منظور اورا درک کرده و اجرا کند کامپیوتر در اختیار عده بیشتری خواهد بود. ...

این دو نمونه و دهها کاربرد دیگر نیاز به  پی گیری  و تحلیل کامپیوتری دقیق حرکات صورت انسان دارند. تاکنون هم تحقیقات متنوعی در این زمینه صورت گرفته و پیشرفتهای خوبی هم حاصل شده است.

در پایان نامه کارشناسی ارشدم مروری بر این تحقیقات کرده ام و موضوع تحقیق دکترای خودم را هم همین مساله انتخاب کرده ام. امیدوارم که  بتوانم به یاری خدا با گسترش دامنه پوشش این نوع سیستمها به شرایط عملی و طبیعی متنوع گام کوچکی برای کاربردی کردن  آن بردارم.

انقراض زبانها

یادداشت های گاه و بیگاه - انقراض زبانهایونسکو اعلام کرده* که از ۶۰۰۰ زبان موجود در دنیا، نصف آنها در حال از بین رفتن است. اینکه چه عواملی ممکن است سبب انقراض زبان شوند، بحث مفصلی است. اما بصورت کلی می توان گفت نظامهای سیاسی  و اقتصادی مهمترین نقش را در افت و خیز جایگاه زبانها دارند. هنوز یادم هست که در کتاب تعلیمات اجتماعی اول راهنمایی عبارتی به این مضمون نوشته شده بود:

زبان فارسی مانند درخت کهنسالی است که زبانهای دیگر مانند ترکی و کردی و... در کنار آن مانند نهالهای جوانی رشد یافته اند. این نهالها را نباید قطع کرد اما آنچنان هم نباید به آنها اجازه رشد داد که اسیبی به زبان فارسی برسانند.

مهمترین اسیبی که زبانهای اقوام ایرانی در چند ساله اخیر دیده اند، از همین دیدگاه نشات گرفته است. شاید نویسنده محترم این کتاب ** خبر نداشته است که در دانشگاههای این مملکت که زبان رسمی آن فارسی است، بیش از نصف مراودات کلامی به زبانهای خارجی و عمدتا انگلیسی است. در واقع آنچه که تا کنون انجام گرفته، تنها جلوگیری از رشد نهال؟ دیگر زبانهاست. اینکه زبان فارسی واقعا با این تمهیدات از گزند اسیبهای مورد نظر مصون مانده یا نه ، کسی نمی داند و مهم هم نبوده است. چند وقت پیش تلویزیون گزارشی پخش کرد که بیش از نود درصد مصاحبه شوندگان، الفبای فارسی را بدرستی بلد نبودند.

در کنار این بی مهری ها به دیگر زبانهای موجود در کشور، بی توجهی مسوولان و نمایندگان قانونی این اقوام هم سبب ظلم بیشتر به زبان و فرهنگ آنها شده است. تا جایی که امروزه نامزدهای نمایندگی مردم در آذربایجان ، نطق فارسی می کنند و زبان آذری را ناتوان از بیان موضوعات و مفاهیم مورد نظرشان می یابند.

عامل دیگر ، تبلیغات بی حد و حصری است که در جهت القاء این تفکر انجام می گیرد که زبان فارسی تنها ابزار زندگی در این کشور است و زبانهای دیگر تنها به درد سلام و تعارف می خورند.

البته منکر برخی تلاشها و بهبودهایی نظیر ایجاد کرسی زبان ترکی آذری در دانشگاهها نیستیم.  اما این کارها در مقابل هجوم سهمگینی که به زبان و فرهنگ اقوام می شود بسیار ناچیز است.

عمده ترین نقش در بازیابی جایگاه زبان آبا و اجدادی بر عهده خانواده است. در کنار آن مسوولان محلی و نمایندگان مردم نیز باید از حداکثر  اندک ظرفیتهای مدنی موجود برای حفظ و بقای هویت و ادبیات اقوام بهره گیرند.

* لینک خبر یونسکو:

http://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=2309&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html

** فکر می کنم آقای دکتر حداد عادل باشد.